|
Patron
Najważniejsze daty z życia Henryka Sienkiewicza
 1846
Dnia 5 maja Henryk Adam Aleksander Pius, syn Józefa i Stefanii z Cieciszowskich, Sienkiewicz rodzi się w domu wujostwa w Woli Okrzejskiej, pod Łukowem.
1858
Dwunastolatek rozpoczyna naukę w gimnazjum realnym w Warszawie, w roku 1862 przenosi się do gimnazjum II w Pałacu Staszica, a stamtąd w roku 1864 do gimnazjum IV, które po rocznej przerwie na guwernerce w Poświętnym, kończy w roku 1866. Tam pisze pierwsze utwory literackie.
1866
Po egzaminie wstępnym w Szkole Głównej zapisuje się na wydział prawny, z którego przenosi się na lekarski, a wreszcie filozoficzny, na którym studiuje do roku 1871. Studiów nie ukończył.
1869
W kwietniu ukazuje się drukiem pierwszy utwór Sienkiewicza - recenzja teatralna w "Przeglądzie Tygodniowym", a w "Tygodniku Ilustrowanym" studium o Mikołaju Sępie Szarzyńskim. Powstaje powieść Na marne"".
1872
"Na marne" ukazuje się w dwutygodniku "Wieniec"; w "Przeglądzie Tygodniowym" pod pseudonimem Litwos wychodzą "Humoreski z teki Worszyłły". Sienkiewicz rozpoczyna pracę dziennikarską w "Gazecie Polskiej".
1874
W marcu poznaje Marię Kellerównę, córkę wysokiego urzędnika pocztowego. W lipcu zaręczyny i pierwsza podróż zagraniczna do Brukseli i Paryża. W listopadzie papa Keller zrywa listownie zaręczyny córki.
1875
Powstają nowele "Sielanka", "Stary sługa" i "Hania"drukowane na łamach "Gazety Polskiej" (1876). Spotyka się z cyganerią literacką, malarską i aktorską, m.in. ze Stanisławem Witkiewiczem, Józefem Chełmońskim i z rodziną Heleny Modrzejewskiej.
1876
Sienkiewicz wyjeżdża jako korespondent "Gazety Polskiej" do Ameryki.Po poznaniu stanów wschodnich osiada w Kalifornii, najpierw północnej (San Francisco, Sebastopol, Haywood), potem południowej, w okolicach Los Angeles, gdzie urządza w Anaheim dom dla Modrzejewskiej. Początkowo nastrój wśród kolonistów jest bardzo dobry. Próbują uprawy gruntu pod drzewa pomarańczowe. Później stosunki psują się, farmie grozi bankructwo. Jesienią 1877 r. Sienkiewicz opuszcza Anaheim. Z Ameryki przesyła i drukuje w "Gazecie Polskiej" - "Listy z podróży" i nowele "Szkice węglem" (1877). Modrzejewska wchodzi na scenę amerykańską, zyskując olbrzymią sławę.
1878
W marcu Sienkiewicz wraca do Europy. Od kwietnia bawi w Paryżu i w Normandii, gdzie w Grndcamp spotyka się z Adamem Asnykiem; przez cały ten czas pracuje nad nowelami o tematyce amerykańskiej -"Przez stepy", "Orso", "Komedia z pomyłek" i polskiej ludowej - "Jamioł", "Janko Muzykant" oraz pisuje do prasy warszawskiej.
1879
Wiosną jedzie z odczytami do Lwowa, Szczawnicy i Krynicy. Goszczony przez przyjaciół inżyniera Abakanowicza, poznaje zabytkowy Zbaraż. Po wycieczce galicyjskiej jedzie do Włoch. W Wenecji poznaje siostry Szestkiewiczówny, córki zamożnego niegdyś obywatela z Litwy, który swój udział w powstaniu przypłacił konfiskatą majątku i zesłaniem, a po powrocie do kraju zamieszkał z rodziną w Warszawie. We Włoszech powstają nowele: "Z pamiętnika korepetytora"i "Za chlebem" Równocześnie w firmie Gebethner i Wolff wychodzą zbiorowe Pisma (do roku 1920 wyjdzie 38 tomów).
1880
Zajęty pracą dziennikarską, odczytową i literacką ("Latarnik"), Sienkiewicz zabiega o rękę Marii Szetkiewiczówny i po rocznych staraniach poślubia ją 18 sierpnia 1881.
1882
W końcu stycznia obejmuje redakcję "Słowa", dziennika z programem "krzewienia zdrowego postępu na gruncie poszanowania tradycji i wiary narodu". W fotelu redaktorskim czuje się źle, dusi się w małomiasteczkowej atmosferze ówczesnej Warszawy. Leczy się w Nałęczowie i odbywa wycieczkę do Białowieży. Równocześnie pracuje nad nowelami (m.in. pisze "Bartka Zwycięzcę") i robi przygotowania do wielkiej powieści historycznej. Rodzi się Henryk Józef.
1883
Od maja do marca roku następnego na łamach "Słowa" drukuje się "Ogniem i mieczem". Rodzi się córka, Jadwiga.
1884
Sukces Ogniem i mieczem (we wrześniu druk w książce) skłania autora do intensywnej pracy nad Potopem, od października tego roku do sierpnia 1886. Towarzyszy chorej na gruźlicę żonie do Włoch, następnie do Francji, Bawarii i Meranu i ponownie na Riwierę włoską; bezskutecznie walczy o życie żony.
1885
W październiku umiera w sanatorium pani Maria Sienkiewiczowa. W grudniu pisarz odwiedza po raz pierwszy zakład wodoleczniczy w Kaltenleutgeben pod Wiedniem.
1886
W sierpniu w tymże zakładzie kończy pracę nad Potopem. Między tymi dwoma pobytami w Kaltenleutgeben bawi w Warszawie, gdzie poznaje będącego tam z wizytą duńskiego krytyka literackiego, piszącego o literaturze polskiej, Jerzego Brandesa. Dwa miesiące letnie spędza a Zakopanem, a w październiku wyrusza w towarzystwie współredaktora, Antoniego Zalewskiego, i malarza, Kazimierza Pochwalskiego do Konstantynopola. W drodze powrotnej spędza dwa tygodnie w Atenach, kilkanaście dni w Neapolu, Rzymie i Florencji. Rok kończy w Krakowie u swego szwagra, prof. Edwarda Janczewskiego.
1887
Po wycieczce myśliwskiej na Litwę Sienkiewicz obmyśla Pana Wołodyjowskiego, za którego druk w "Słowie" (1887-1888) otrzyma po raz pierwszy wysokie honorarium (ok. 8 tys. rubli, tj. 4 tys. dolarów). Wiosnę spędza w Krakowie, Wiedniu i Abbacji (Opatii), gdzie zaczyna pisać Pana Wołodyjowskiego. W połowie roku rezygnuje ze stanowiska redaktora "Słowa". Lato spędza w Belgii, w jesieni odbywa wycieczkę do Anglii i Francji oraz leczy się w Gastein w Niemczech.
1888
Pierwsze miesiące spędza głównie w "chacie" Dembowskich w Zakopanem, w maju gości u Krasińskich w Radziejowicach, następnie znowu na kuracji w Kaltenleutgeben, po czym w Sopocie i Ostendzie. W jesieni bawi ponad miesiąc w Hiszpanii, odwiedza Paryż i Kraków, pod koniec listopada wraca do Warszawy. Plon literacki roku stanowią: "Pan Wołodyjowski", ukończony w Zakopanem, szkic "Wycieczka do Aten" oraz humoreska "Ta trzecia". Otrzymuje od nieznanego ofiarodawcy dar 15 tys. rubli.
1889
Sienkiewicz przekazuje anonimowy dar Akademii Umiejętności w Krakowie na stypendium dla zagrożonych gruźlicą artystów i uczonych. W pierwszych tygodniach toku bawi u Dembowskich; tutaj rodzi się pomysł powieści współczesnej, zatytułowanej początkowo "W pętach", później "Bez dogmatu". Wiosnę spędza w Krakowie, Wiedniu, Abacji i Kissingen, początek lata w Krakowie i Zakopanem (gdzie pisze "Sabałową bajkę"), miesiące dalsze na Helgolandzie i w Ostendzie, jesień w Zakopanem i Krakowie, początek zimy w Kaltenleutgeben, skąd w listopadzie wraca do Warszawy. Od pobytu na Helgolandzie pracuje nad "Bez dogmatu".
1890
Wiosenne miesiące w północnych Włoszech wypełnia pisarzowi praca nad "Bez dogmatu". W lecie uczestniczy w uroczystym pogrzebie Mickiewicza na Wawelu. Jesień spędza w Zakopanem i Krakowie, gdzie we wrześniu kończy "Bez dogmatu". W Paryżu i Biarritz krystalizuje się pomysł wyprawy myśliwskiej do Afryki. Sienkiewicz udaje się z Neapolu do Kairu, gdzie dociera w ostatnich dniach grudnia.
1891
Miesięczny pobyt w Egipcie, zakłócony chorobą gardła, i podróż morska do Zanzibaru. Wyprawa, przerwana przez febrę, zostaje opisana w "Listach z Afryki", drukowane w "Słowie" (1891-1892). Rekonwalescencja w Zakopanem i Kaltenleutgeben oraz praca nad Listami z Afryki wypełniają całość tego roku.
1892
Kraków, Zakopane, Wiedeń, Kaltenleutgeben, Karlsbad, znów Zakopane, gdzie spędza lato, Warszawa i Radziejowice - oto etapy wędrówki pisarza. Powstają nowele "U źródła" i "Pójdźmy za nim". Poznaje rodzinę Wołodkowiczów, rodzi się pomysł małżeństwa z młodziutką Marynuszką. Zaręcza się z nią w Odessie.
1893
Kłopotom narzeczeńskim towarzyszą prace nad "Rodziną Połanieckich", na którą zaliczka umożliwia pisarzowi konkury. Lato spędza w Zakopanem, Trenczynie i Rogalinie na pisaniu powieści oraz na pertraktacjach z niechętną mu przyszłą teściową. 11 listopada poślubia w Krakowie Marynuszkę i wyjeżdża z nią do Włoch. W Nervi dochodzi do ucieczki młodej żony.
1894
Pierwsza połowa roku we Włoszech i w Kaltenleutgeben upływa pisarzowi na zabiegach o rozwód i pracy nad "Rodziną Połanieckich". Lato w Zakopanem, gdzie odczytuje szkic scen z "Quo vadis"; jesień w Trenczynie oraz początek zimy w Lugano wypełnia mu kuracja. W październiku kończy "Rodzinę Połanieckich" w Parc St. Maur pod Paryżem.
1895
W Warszawie rozpoczyna powieść "Quo vadis", którą pisze w Kaltenleutgeben, Zakopanem i Trenczynie, nosi się z pomysłem "Krzyżaków".
1896
Po dwuletnich zabiegach uzyskuje rozwód. W lutym kończy w Nicei "Quo vadis". Dzięki pomocy Hipolita Wawelberga w sprawie taniego wydania Trylogii i układowi z Gebethnerm i Wolffem o wydanie 18 tomów Pism, Sienkiewicz zdobywa niezależność finansową. Maj spędza w wilii inżyniera Abakanowicza w Ploumanach nad Atlantykiem, gdzie "nie brał pióra do ręki"; czerwiec w Schinznach w Szwajcarii, lipiec i wrzesień w Zakopanem, sierpień w Trenczynie, październik w Kaltenleutgeben. Od lipca pisze "Krzyżaków", w październiku powstaje nowela "Na jasnym brzegu". W grudniu wiele miast święci 25-lecie jego twórczości, Sienkiewicz otrzymuje członkostwo Cesarskiej Akademii Nauk w Petersburgu.
Dalej
|